خشونت حقیقی در دنیای مجازی
بازي‌هاي خشن رايانه‌اي ميان نوجوانان ايراني همچنان پرطرفدارند
هزار نوع بازي رايانه‌اي وجود دارد؛ بازي‌هايي كه در آن بايد از كوه‌ها و صخره‌ها گذشت، بازي‌هايي كه بايد در آنها كيك پخت و رستوراني را مديريت كرد، بازي‌هايي براي برنده شدن در يك مسابقه فوتبال و پذيرش نقش آدم‌هاي مشهور. خيلي از بازي‌ها مفيدند؛ مي‌شود در آنها شهري را مديريت كرد، يك مزرعه‌دار حرفه‌اي بود و محاسبات دقيق رياضي انجام داد. اما راستش را بخواهيد انگار اين همه بازي جذاب و سازنده چندان طرفدار ندارند و به‌جاي آنها بچه‌ها ترجيح مي‌دهند بكشند، ويران كنند و از بين ببرند. آنها مي‌خواهند قهرمان خشن‌ترين رقابت‌ها باشند، مسابقه‌هايي براي پيروز شدن، اما به هر قيمتي؟
بعضي بازي‌هاي رايانه‌اي در خلوت اتاق بچه‌ها، جنايتكاران كوچك مي‌پرورند
اين توقع كه بازي‌هاي رايانه‌اي را از زندگي بچه‌هاي امروز حذف كنيم، توقعي غيرمنطقي است. گستردگي و فراگيري اين بازي‌ها آنقدر زياد است كه ديگر بايد آنها را جزئي از زندگي نسل امروز به حساب آورد و جذابيتشان چندان است كه حتي بزرگ‌ترها هم درگير آنها هستند. اما هيچ ناظر كنجكاوي نيست كه با ديدن صحنه‌هاي خشن بعضي از اين بازي‌ها به اين فكر نيفتد كه واقعا اثر آنها بر ذهن و روان بچه‌ها چه خواهد بود.
بازي‌هاي اوليه رايانه‌اي بيشتر جنگ‌هاي فضايي بودند اما امروزه سلاح‌هاي طراحي شده در بازي‌ها، مرگبار و بي‌رحمانه‌تر عمل مي‌كنند و عبور به مراحل بالاتر هر روز سخت‌تر مي‌شود. بازي‌كننده از ابتداي بازي بايد بكشد، آن هم بي‌ترحم، تا بتواند به مراحل بعدي راه يابد. كشتن مهم‌ترين و اوليه‌ترين راه كسب امتياز در اغلب بازي‌هاي رايانه‌اي است. صداگذاري پيچيده و خشن روي اين بازي‌هاي خشونت‌بار، دهشتناكي و قبح قضيه را كم مي‌كنند و سبب ايجاد تغييراتي در روح و روان كاربران مي‌شوند.
ديدن صحنه‌هاي بسيار خشن، اثر اجتناب‌ناپذير خود را بر نوجواناني كه از اين مراحل عبور مي‌كنند مي‌گذارد. به همين دليل است كه تاكنون محققان بسياري درباره اين موضوع پژوهش كرده‌اند و نتيجه تحقيقات آنها با تفاوت‌هايي غالبا مشابه بوده است. نمونه‌اش نتيجه تحقيقات يك گروه فوق دكتري در دانشگاه شهيد بهشتي است كه نشان داد 45 درصد كودكان و نوجوانان ايراني به بازي‌هاي خشن رايانه‌اي علاقه‌مندند و 60 درصد آنها به بازي‌هاي مسابقه‌اي علاقه دارند.
دكتر ابهري يكي از اعضاي اين گروه تحقيقاتي درباره نتايج اين پژوهش اعلام كرده كه تماشاي فيلم‌هاي خشن و همچنين بازي‌هاي رايانه‌اي خشونت‌آميز همراه با صحنه‌هاي تيراندازي و كشتار باعث بروز سندرم دنياي خبيث در افراد 4 تا 18 ساله مي‌شود. افراد مبتلا به اين ناهنجاري در مقابل ديدن خون يا خونريزي بي‌تفاوت مي‌شوند و حتي از آن لذت مي‌برند.
دانشمندان خارجي هم دريافته‌اند كه احتمال دست زدن به رفتارهاي پرخطر مانند مصرف مشروبات الكلي و... پس از انجام بازي‌هاي خشن رايانه‌اي و ويدئويي در نوجوانان افزايش مي‌يابد.
كارشناسان با توجه به استفاده وسيع كودكان ايراني از بازي‌هاي رايانه‌اي كه در آن انواع و اقسام روش‌ها و ابزارهاي استفاده از خشونت به كودكان آموزش داده مي‌شود، نسبت به استقبال وسيع بچه‌هاي ايراني از اين بازي‌ها بارها هشدار داده‌اند.
تقليد خشونت
در بيشتر برنامه‌هاي رايانه‌اي خشونت بدون جزا باقي مي‌ماند. اين مساله ناخودآگاه كودكان را از آثار منفي و عواقب آن بي‌اطلاع نگه مي‌دارد و آنها را به سوي خشونت بيشتر سوق مي‌دهد .بازي‌هاي خشن را مي‌توان در 4 دسته خشونت ورزش‌هاي رزمي، اجتماعي، تاريخي و خشونت براي خشونت تقسيم‌بندي كرد. در اين بازي‌ها خشونت صرفا به منزله روش و راه مقابله با تمام مشكلات قلمداد مي‌شود و اين نوع بازي‌ها به صورت عملي توانايي و قابليت الگوسازي و تقليد را در ميان كودكان فراهم مي‌آورد. برخي بازي‌ها كه در آن صحنه‌هاي فجيعي از كشتار و خونريزي در معرض ديد كودكان قرار مي‌گيرد، در برخي كشورهاي جهان از جمله انگليس به دليل الگو گرفتن چند نوجوان و بروز جنايت توسط آنها با استفاده از روش‌هاي اين بازي‌ها، ممنوع شده است.
دكتر فرزاد فروتن، روان‌شناس مي گويد: شرايط زندگي امروز به هر حال خشن‌تر از دوران گذشته است. در گذشته دست كم در محيط اجتماعي كمتر صحنه‌هاي خشن ديده مي‌شد. امروز فضا خشن‌تر است و اين بازي‌ها باعث مي‌شود بچه‌ها اين خشونت را با خودشان بيرون بياورند و در روابط خودشان با ديگران استفاده كنند. به همين دليل است كه مي‌بينيم بچه‌ها در مواجهه با هر اتفاق ساده‌اي دست به رفتارهاي خشني مي‌زنند كه اصلا با آن اتفاق همخواني ندارد.
خشونت بي‌محاكمه تحقيقات نشان داده، يك بازي رايانه‌اي با صحنه‌هاي خشن، ترسناك يا شهوت‌انگيز، بسيار بيش از يك فيلم سينمايي بر كودكان و نوجوانان تاثير منفي مي‌گذارد. فيلم سينمايي نهايتا در 120 دقيقه پايان مي‌يابد و مخاطب تنها يك تماشاگر به حساب مي‌آيد، اما در بازي‌هاي رايانه‌اي، كودكان عضو فعال و اصلي‌ترين عامل خشونت به حساب مي‌روند. ممكن است كودكان و نوجوانان هفته‌ها درگير يك بازي خشن براي تمام كردن آن باشند. آنها براي طي كردن مراحل بازي، مجبورند دست به هر كار خلاف اخلاقي بزنند. اين مساله بعلاوه پيشرفت گرافيكي اين بازي‌ها هر پدر و مادري را نگران مي‌كند.
در حال حاضر، بازي‌هاي دو بعدي از مد افتاده‌اند و بازي‌هاي سه بعدي نيز باعث مي‌شوند بازي‌كننده در بازي بيشتر غرق شود و در دنيايي مجازي فرو رود. اين مسائل باعث مي‌شود مرز دنياي واقعي و مجازي براي كودك چندان مشخص نباشد.
نوجوانان در اين بازي‌ها هم مثل بازي‌هاي ديگر دنبال قهرمان مي‌گردند. با توجه به ويژگي‌هاي خاصي كه شخصيت‌هاي اين بازي‌ها دارند و با توجه به توانايي‌هاي محيرالعقول آنان بچه‌ها هم دوست دارند چنين توانايي‌هايي پيدا كند. اما چون در جهان واقعي رسيدن به چنين توانايي‌هايي تقريبا ناممكن است، بنابراين در بچه‌ها ايجاد سرخوردگي مي‌كند و اعتماد به نفس‌شان را تحت تاثير قرار مي‌دهد.
گزينش بازي‌ها و نظارت بر زمان بازي بچه‌ها نقش مهمي در كم كردن اثر بازي‌هاي خشن دارد استفاده از بازي‌هاي رايانه‌اي در بيشتر از 2 يا 3 بخش 30 دقيقه‌اي نمي‌تواند كار صحيحي باشد و استفاده طولاني‌تر مي‌تواند منجر به عوارضي مختلف از جمله در سيستم عصبي شود. نقش مسوولان و هنرمندان خلاق عرصه كودك و نوجوان را نبايد از ياد برد.
مسوولان بايد نسبت به توزيع و فروش بازي‌ها نظارت شديدي را اعمال كنند كه در حال حاضر چنين چيزي ديده نمي‌شود. از سوي ديگر طراحان بازي‌هاي رايانه‌اي در داخل كشور بايد با برنامه‌ريزي دقيق‌تر نسبت به توليد بازي‌هاي مفيد سرعت عمل بيشتري به خرج دهند.
ادامه دارد...
